حقوق بیماران بین الملل از مهمترین مسائلی است که بازیگران گردشگری سلامت، ملزم به رعایت آن هستند
بسیاری از این قوانین در کشورهای مقصد گردشگران سلامت، مشترک هستند. در این بخش به بررسی قوانین و حقوق بیماران بین الملل در کشور ايران می پردازیم
حق دسترسی به اطلاعات
هر بیمار حق دارد اطلاعات کافی و کامل در مورد ماهیت بیماری، علت، تشخیص موقتی / تأیید شده، پیشنهادات و عوارض احتمالی درمان خود را به زبان کاملاً مرتبط با خود(بیمار)، داشته باشد
حق دسترسی به سوابق و مدارک پزشکی و گزارشات
بیمار یا همراه وی حق دارد به اصل / کپی اوراق پرونده ، سوابق بیمار، گزارش درمان (در طول مدت بستری ، طی ۲۴ تا ۷۲ ساعت بعد از ترخیص دسترسی داشته باشد
حق مراقبت های پزشکی اورژانسی
کلیه بیمارستان ها چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی وظیفه دارند مراقبت های اساسی پزشکی اورژانس را ارائه دهند و افراد مصدوم حق دریافت مراقبت های پزشکی فوری را دارند
حق رضایت آگاهانه
هر بیمار حق دارد که فرم های رضایت آگاهانه قبل از هر آزمایش / درمان بالقوه خطرناک (به عنوان مثال تحقیقات تهاجمی / جراحی / شیمی درمانی) که خطرات خاصی را به دنبال دارد ، را به طور کامل و آگاهانه تکمیل کند.و فرم های رضایت نامه با پروتکل های مناسب و به زبان بیمار، برای اخذ رضایت آگاهانه به صورت اجباری برای بیماران ارائه شود
حق محرمانه بودن ، کرامت انسانی و حفظ حریم خصوص
کلیه بیماران حق حفظ حریم خصوصی را دارند و پزشکان وظیفه دارند اطلاعات خود را در مورد وضعیت بهداشتی و برنامه درمانی خود را بصورت محرمانه نگه دارند. مگر در شرایط خاص و به جهت نفع حمایت از بیمار یا سایرین یا به دلیل ملاحظات بهداشت عمومی
حق نظر دوم(درخواست نظر پزشک دوم)
هر بیمار حق درخواست نظر دوم از یک پزشک متخصص مورد نظر خود را دارد. مدیریت بیمارستان وظیفه دارد به حق نظر دوم نسبت به بیمار احترام گذاشته و سوابق و اطلاعات لازم را بدون دریافت هیچ گونه هزینه اضافه و تأخیر، به همراهان بیمار ارائه دهد
حق شفافیت در نرخ ها ، و مراقبت با توجه به نرخ های تعیین شده
هر بیمار و همراهان آنها حق دارند در مورد نرخهایی که بیمارستان برای هر نوع خدمات ارائه شده و امکانات موجود در آن شارژ می شود، اطلاعات کامل داشته باشند. آنها حق دارند در زمان پرداخت قبض، اطلاعات تفصیلی کامل در تمام موارد را دریافت کنند
حق عدم تبعیض
هر بیمار حق دارد بدون هیچگونه تبعیضی مبتنی بر بیماری ها یا شرایط خود از جمله وضعیت HIV یا سایر وضعیت های مرتبط با سلامتی، مذهب، ملیت، قومیت، جنسیت، سن، گرایش جنسی، ریشه های زبانی یا جغرافیایی و اجتماعی تحت درمان قرار گیرد.
حق ایمنی و مراقبت از کیفیت مطابق با استانداردها
بیماران در بیمارستان از حق ایمنی و امنیت برخوردار هستند. آنها حق دارند در محیطی که دارای پاکیزگی لازم، اقدامات کنترل عفونت، آب آشامیدنی سالم طبق استانداردهای BIS / FSSAI و سرویسهای بهداشتی باشد، از مراقبت لازم برخوردار شوند
مدیریت بیمارستان وظیفه دارد تا از امنیت کلیه بیماران در محوطه بیمارستان از جمله محلهای تمیز و امور مرتبط با مهار کنترل عفونت اطمینان حاصل کند
بیماران حق دارند با توجه به استانداردها، هنجارها و دستورالعملهای استاندارد پذیرفته شده، مطابق با ارزیابی ملی اعتباربخشی ملی، از خدمات درمانی با کیفیت برخوردار شوند
حق انتخاب گزینه های درمانی جایگزین
بیماران و همراهان وی پس از در نظر گرفتن همه جوانب وضعیت موجود، حق انتخاب بین گزینه های درمانی جایگزین را دارند
این بخش شامل مواردی است که بیمار پس از در نظر گرفتن کلیه گزینه های موجود، با پذیرفتن مسئولیت عواقب ناشی از این کار، از مراقبت خودداری می کند. در صورتی که بیمار بر خلاف توصیه های پزشکی، مرکز درمانی را رها کند( با وجود تأثیراتی که این امر ممکن است بر معالجه و شرایط درمانی بیمار داشته باشد) این تصمیم شخصی بیمار، نباید بر رعایت حقوق مختلف ذکر شده در این منشور تأثیر بگذارد
حق انتخاب تامین کننده، برای دریافت دارو یا انجام آزمایش
در صورت تجویز هرگونه دارویی توسط پزشک یا بیمارستان، بیمار یا همراه وی حق انتخاب داروخانه(معتبر و ثبت شده) را دارند. به طور مشابه هنگام توصیه پزشک مبنی بر انجام اقدامات تشخیصی، بیمار و همراه وی حق دارند از هر مرکز / آزمایشگاه تشخیصی ثبت شده و دارای مجوز اعتباربخشی ملی، خدمات تشخیصی مورد نظر خود را دریافت کند
حق ارجاع و انتقال مناسب، عاری از تاثیرات مخرب
یک بیمار حق تداوم مراقبت را دارد و حق دارد که به طور صحیح در اولین مرکز درمانی یا هر مکان دیگری که در آن به دنبال معالجه بوده است، پذیرش شود
هنگام انتقال از یک مرکز درمانی به بیمارستان دیگر، بیمار / همراه وی، باید توضیح کاملی درباره علت انتقال و گزینه های جایگزین برای انتقال را دریافت کند و باید تأیید کرد که کلیه فرآیندهای لازم برای انتقال و پذیرش در مرکز جدید انجام شده است
حق محافظت از بیمارانی ملزم به انجام آزمایشات بالینی هستند
هر شخص / بیمار که ملزم به انجام آزمایشات بالینی است، حق دارد که از مراقبت مناسب برخوردار باشد. کلیه آزمایشات بالینی باید مطابق با پروتکل ها و دستورالعمل های صادر شده توسط سازمان های ذیربط انجام شود. این بخش شامل موارد زیر است
مشارکت بیماران در آزمایشات بالینی همیشه باید بر اساس رضایت آگاهانه و پس از دریافت کلیه اطلاعات مربوطه باشد. باید به بیمار یک کپی از فرم رضایت نامه آگاهانه امضا شده، داده شود که حاوی سوابق اطلاعات اولیه در مورد آزمایشات بالینی باشد
حق بیمار در موافقت یا رد آن (برای شرکت در انجام یک آزمایش بالینی) باید رعایت شود و امتناع وی نباید بر مراقبت روزمره تأثیر بگذارد
بیمار حق دارد به صورت کتبی در مورد نام دارو / مداخلات دارویی به همراه تاریخ ، دوز و مدت زمان تجویز در مدتی که تحت آزمایش قرار می گیرد، آگاه شود
در تمام مدت، حریم خصوصی بیمار در جلسه آزمایشی باید حفظ شود و هرگونه اطلاعات جمع آوری شده از وی باید محرمانه نگه داشته شود
اگر بیمار در طی مدت انجام آزمایشات بالینی از هرگونه تأثیر منفی رنج می برد، حق دارد بدون توجه به ارتباط آن با آزمایش بالینی، تحت نظارت پزشکی قانونی قرار گیرند; تا زمانی که مشخص شود آسیب وارده، مربوط به آزمایشات بالینی نیست. علاوه بر این، برای جبران خسارات و ناتوانی ها، باید کمک های مالی یا کمکهای دیگری نیز انجام شود. در صورت فوت، وابستگان بیمار حق جبران خسارت را دارند.
باید سازوکارهای نهادی ایجاد شود تا بتواند بیمه بیماری های مرتبط یا نامرتبط با آزمایشات بالینی(مراقبت های کمکی) و اعطای جبران خسارت را توسط کمیته اخلاق ذیربط، پوشش دهد
پس از آزمایش، بیمار باید از دسترسی به بهترین روشهای درمانی ممکن، اطمینان حاصل کند.
حق محافظت از شرکت کنندگان در تحقیقات پزشکی و بهداشتی
هر بیماری که در تحقیقات پزشکی شرکت می کند باید به عنوان شرکت کننده در پژوهش معرفی شود و هر شرکت کننده در این تحقیق حق دارد در این زمینه از حمایت مناسب برخوردار باشد.
رضایت آگاهانه مستند از شرکت کنندگان در تحقیق باید گرفته شود. در تحقیقات مربوط به جمعیت آسیب پذیر، باید اقدامات حفاظتی دیگری انجام شود. باید از حق عزت، حق حفظ حریم خصوصی و محرمانه بودن افراد و جوامع محافظت شود.
شرکت کنندگان در تحقیق، به دلیل مشارکت خود در معرض هر گونه آسیب جسمی، روحی، روانی، اجتماعی، حقوقی یا اقتصادی مستقیمی قرار دارند و می توانند پس از ارزیابی مناسب، از کمک های مالی و یا سایر کمک های مرتبط، بهره مند شوند تا حق برخورداری از حقوق عادلانه برای هرگونه نقصان موقتی یا دائمی یا ناتوانی بیمار جبران شود.
مزایای حاصل از تحقیق باید در صورت لزوم در دسترس افراد، جوامع مختلف قرار گیرد.
حق ترخیص بیمار یا دریافت پیکر متوفی از بیمارستان
یک بیمار حق ترخیص دارد و به دلایلی مانند اختلاف در پرداخت هزینه های بیمارستانی، نمی تواند در بیمارستان به اجبار نگه داشته شو(عدم ترخیص).
به طور مشابه، ولیِ بیمار حق قانونی بر متوفی دارد و جسد بیمار ، نمی تواند بخاطر فرآیندهای بیمارستانی مانند عدم پرداخت یا اختلافات مالی مرتبط با درمان، در بیمارستان نگه داشته شود.
مدیریت بیمارستان وظیفه دارد این حقوق را رعایت کرده و از نگه داشتن بیمار به اجبار(عدم ترخیص) یا نگه داشتن متوفی که تحت هر شرایطی در بیمارستان تحت مداوا قرار می گیرد، خودداری کند.
حق آموزش بیمار
بیمار حق دارد درباره حقایق عمده مربوط به وضعیت خود و شیوه زندگی سالم، خدمات بیمه ای که بطور رسمی از حقوق بیمار پشتیبانی می کنند، و نحوه شکایات احتمالی، آموزش های لازم را دریافت کند.
مدیر بیمارستان و پزشک معالج وظیفه دارند با توجه به روال استاندارد به زبانی که بیماران با روشی ساده و آسان آن را فهمیده و ارتباط برقرار می کنند ، این آموزش ها را در اختیار هر بیمار قرار دهند.
حق شنیده شدن و جبران خسارت
بیمار و همراه وی حق دارد بازخوردهای خود را در موارد مختلف اعلام کنند و یا شکایت احتمالی راجع به مراقبت های بهداشتی که از پزشک یا بیمارستان دریافت کرده اند، را اعلام کنند.
به دلیل نقض هر یک از حقوق فوق در این منشور، بیماران و همراهان وی حق دارند درخواست جبران خسارت کنند.
این امر ممکن است با طرح شکایت به یک مقام رسمی که توسط بیمارستان / ارائه دهنده خدمات درمانی برای این منظور تعیین شده (مانند مجمع دیوان مربوط به حقوق بیماران یا مرجع نظارتی موسسات بالینی) انجام شود.
کلیه شکایات باید با یک شماره پیگیری مشخص، ثبت شود و برای تعیین وضعیت حل شکایت باید مکانیزم ردیابی محکم وجود داشته باشد.
مسئولیت های بیمار و ولیِ قانونی
در کنار ارتقاء حقوق خود، بیماران و همراهان/ولیِ قانونی بیمار نیز باید از مسئولیت های خود پیروی کنند تا بیمارستان ها و پزشکان بتوانند کار خود را بصورت کامل و رضایت بخش انجام دهند:
بیماران باید در پاسخ به سؤالات پزشک بدون پنهان کردن هرگونه اطلاعات مربوطه، تمام اطلاعات مرتبط با سلامتی را به پزشک خود ارائه دهند، تا تشخیص و معالجه آسان شود.
بیماران باید هنگام معاینه، آزمایش های تشخیصی و معالجه با پزشک همکاری کنند و ضمن رعایت حق خود برای مشارکت در تصمیم گیری های مربوط به درمان، باید از توصیه های پزشک پیروی کنند.
بیماران باید در مورد زمان ملاقات، کلیه دستورالعمل ها را رعایت کنند، با کارکنان بیمارستان و سایر بیماران همکاری کنند، از ایجاد مزاحمت برای سایر بیماران خودداری کنند و پاکیزگی را در بیمارستان حفظ کنند.
بیماران باید به عزت پزشک و سایر کارکنان بیمارستان به عنوان انسان و به عنوان متخصص احترام بگذارند. هرچه شکایت وجود دارد، بیمار / همراه، نباید به هر شکلی به خشونت متوسل شوند و آسیب ببینند و یا دارایی بیمارستان یا ارائه دهنده خدمات را نابود کنند.
بیماران در صورت امتناع از درمان، باید مسئولیت اقدامات خود را بر اساس گزینه های انجام شده در مورد گزینه های درمانی بر عهده بگیرند.